De wereld door de ogen van een ander zien
Het is een feit, de zomervakantie is voorbij. ‘Gelukkig hebben we nog een nazomer’, zeg ik enthousiast tijdens de lunch. ‘Dit weekend zijn er een paar zonnige dagen voorspeld. Laat die herfst maar even wachten!’
Het doet me denken aan een gesprek die ik had met een vriend uit Costa Rica. Hij zei dat er niets zo mooi is als een herfst in Nederland. Een uniek jaargetijde. Een seizoen die nergens ter wereld zo kleurig is als in ons koude kikkerlandje.
Hij had gelijk. Eind augustus begint het met de paarse heide, een aankondiging dat de zomer bijna afgelopen is. De herfst neemt het over. Regen en zon wisselen elkaar af en er verschijnen regenbogen. Paddenstoelen zetten op in verschillende maten en grootten. En langzaamaan beginnen de bladeren te veranderen en zie je kleur, overal – oranje, geel, rood, bruin, groen.
Het is bijzonder dat iemand uit een ander land je wijst op deze dingen. Iets beleven door de ogen van deze persoon, maakt sowieso dat je je eigen wereld met een nieuwe blik bekijkt.
Gesprekken met een buitenlandse patiënt
Het weer is voor elke fysio een mooi luchtig – goede woordspeling 😉 – gespreksonderwerp. Je start met een praatje over de regen of de zon en eindigt met hoe het nu staat met iemands klachten. Je eerste contact is een belangrijk onderdeel van je werk als fysiotherapeut. Je bouwt een band op met je patiënt, zorgt dat ze therapietrouw zijn en vertrouwen hebben in jouw advies. Hoe je dat doet is voor iedere fysio verschillend.
Geïnteresseerd zijn in iemands achtergrond blijkt al snel voor mij de ideale manier om dat te bereiken. En het leuke is, dat ik er geen moeite voor hoef te doen, de vragen komen vanzelf.
Dit leerde ik toen ik net was afgestudeerd. Ik zag een Afghaanse dame voor de tweede keer. Ze kwam voor nekklachten en knoopte op dat moment haar hoofddoek los. ‘Wat vind je er van dat veel mensen een mening hebben over je hoofddoek in Nederland?’ Meteen besefte ik dat ik misschien te direct was geweest. Gelukkig gaf ze aan dat ze het juist heel leuk vond dat ik zo geïnteresseerd was. Die vraag werd nooit aan haar gesteld.
Als ik eerlijk ben weet ik het antwoord niet meer precies. Het is me wel altijd bijgebleven dat ze er zo open over sprak en dat ze het leuk vond aan me uit te leggen wat het voor haar betekende. Niet veel later was ze klachtenvrij en had ze een cadeautje voor me meegenomen. Een hoofddoek met een dikke knipoog erbij!
Het dagelijkse leven in Zuid-Afrika
Eigenlijk leerde ik het vragen stellen misschien al eerder, van een patiënt tijdens mijn stage in Zuid-Afrika. Een goed voorbeeld dat het hebben van interesse in iemands achtergrond helpt bij de therapie. Hoewel ik het op dat moment niet bewust door had, het gebeurde gewoon.
Jason was een jongeman van eind twintig met een hoge dwarslaesie na een heftig ongeluk met een busje. Een paar jaar ouder dus dan ik op dat moment. Zijn revalidatieproces startte bijna tegelijk toen wij aan onze stage begonnen. De eerste periode wilde hij niet veel doen. Onze stagebegeleidster kreeg hem wel aan de gang, maar als ik hem aan het oefenen zette, gaf hij snel op.
Dan hadden we ineens wel heel veel tijd over om te praten, want iets anders wilde hij niet doen. Hij kwam uit een totaal andere cultuur, had een heel ander leven gehad dan ik tot dat moment. Waar ik op de fiets sprong naar het station, om naar school te gaan studeren, wandelde hij hele afstanden naar zijn werk en pakte af en toe de bus. Zijn werk was fysiek zwaar.
Ik wist vrij weinig van het leven van de mensen in Zuid-Afrika, dus bleef vragen stellen. Na een paar weken leerde ik dat zijn zoontje zijn motivatie voor hem was. Hij begon me te vertrouwen en oefende steeds meer. Aan het einde van mijn stageperiode ging hij een aantal keren met zijn rolstoel naar huis toe. Supertrots kwam hij terug. Hoewel hij dit allemaal zelf had gedaan en bereikt, voelde dit ook voor mij als een overwinning. Ik had zo met hem meegeleefd.
Wat doe jij in de praktijk?
Deze patiëntenverhalen zijn er slechts twee van de velen die ik heb gehoord in de bijna 10 jaar dat ik fysiotherapeute was. Vragen stellen is misschien niet waar je op zit te wachten als je een dossier uit te werken hebt, nog moet mailen met de verwijzer, of bellen met een specialist.
Maar bedenk dit eens! Een dokter, verpleegkundige of thuiszorghulp hebben maximaal 10 minuten de tijd, terwijl wij minstens het dubbele krijgen voor onze patiënt. Mijn tip, maak tijd voor een praatje. Iedereen heeft zijn eigen verhaal te vertellen en geeft je de kans om jouw blik op de wereld te veranderen.
En uit eigen ervaring weet ik dat het een regenachtige herfstdag behoorlijk kleurig maakt…
— Mirthe Timmerman, oprichtster PTA